W postępowaniu sądowym dowody odgrywają zasadniczą rolę, stanowiąc fundament procesu. To one pozwalają na zbieranie, przedstawianie i ocenę informacji mających wpływ na orzeczenie sądu. Zrozumienie rodzajów dowodów, zasad ich dopuszczania oraz oceny przez sąd jest kluczowe dla skutecznego prowadzenia sprawy.
Kodeks postępowania cywilnego rozróżnia m.in.:
a. Dowody rzeczowe: Są to przedmioty lub dokumenty, które są bezpośrednio związane z przedmiotem sporu. Przykłady to umowy, faktury, zdjęcia, czy inne fizyczne dowody.
b. Dowody zeznaniowe: Występują w postaci zeznań świadków lub stron. Sąd ocenia ich wiarygodność i rzetelność, biorąc pod uwagę różne czynniki, takie jak ich związek z sprawą czy obiektywność.
c. Dowody z opinii biegłych: Używane przeważnie w sprawach gospodarczych, odszkodowawczych, technicznych lub medycznych, w których wymagane są wiadomości specjalne. Na wniosek strony lub z urzędu sąd powołuje biegłego, który na podstawie swojej fachowej wiedzy ocenia konkretne aspekty sprawy.
Wyróżnia się dowody które sąd musi uwzględnić z urzędu na wniosek stron, i dowody „dopuszczeniowe”, gdzie sąd musi wyrazić zgodę na dopuszczenie dowodu. W sytuacji odmowy zgody na dopuszczenie dowodu musimy być czujni, i powinniśmy odpowiednio szybko wnieść zastrzeżenie co do decyzji sądu. Daje nam to dużą korzyść w przypadku składania apelacji. Brak wymienionego zastrzeżenia skutkuje brakiem możliwości powoływania się na dowód na kolejnych etapach postępowania.
Sąd ocenia dowody pod kątem ich istotności, wiarygodności oraz związku z przedmiotem sporu. Decyzje sądu opierają się na stanowisku prawnym, ale do wydania korzystnego wyroku ważne jest przedstawienie odpowiednich dowodów, które w procesie jest jednym z kluczowych elementów dla skutecznego prowadzenia sprawy sądowej.
